-وظایف و اختیارات فرماندار
وظایف و مسئولیت های استانداران و فرمانداران در هشتادمین جلسه مورخ 28/7/1377 شورای عالی اداری در اجرای مفاد تبصره 31 قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در 24 ماده و 16 تبصره مورد تصویب قرار گرفت . با عنایت به این که برابر ماده 24 مصوبه فوق «کلیه وظایف و اختیاراتی که بر عهده استانداران محول گردیده است فرمانداران نیز همان وظایف و اختیارات را ( به استثنای قائم مقام شورای شهر ) در شهرستان محل ماموریت خود دارا هستند » لذا ذیلا با استفاده از اختیارات و مسئولیت های استانداران ، وظایف و اختیارات فرماندار تبیین می گردد :
1- فرمانداران در قلمرو ماموریت خویش به عنوان نماینده عالي دولت ، مسئوليت اجراي سياست هاي عمومي کشور در ارتباط با وزارتخانه ها و موسسات و شرکت هاي دولتي و ساير دستگاه هائي که به نحوي از بودجه عمومي دولت استفاده مي نمايند ، نهادهاي انقلاب اسلامي ، نيروهاي انتظامي ، شوراهاي اسلامي شهر و شهرداري ها و موسسات عمومي غير دولتي را عهده دار خواهند بود . همچنين نيروهاي انتظامي در چارچوب وظايفي كه در ارتباط با امنيت منطقه دارند ، تحت نظارت فرماندار عمل خواهند كرد . برابر تبصره ۲ ماده ۱ مصوبه ياد شده ، استاندار به عنوان نماينده عالي دولت در برابر رئيس جمهور و هيات وزيران مسئول بوده و به عنوان نماينده وزير كشور مسئوليت اجراي وظايف و اختيارات آن وزارت را در استان عهده دار خواهد بود و در مقابل وزير كشور پاسخگوست و به همين ترتيب فرماندار نيز مسئوليتهاي مذكور را در مقابل هيئت محترم دولت عهده دار مي باشد .
۲ - فرماندار مسئول برقراری و حفظ نظم و امنیت شهرستان است .
۳- هدایت و تشکیل مرتب جلسات شورای تامين و نظارت بر حسن اجراي مصوبات آن .
۴ - کلیه ارگان های عضو شورای تامين و ساير دستگاه هاي اجرايي شهرستان موظفند مصوبات شوراي تامين و دستوات امنيتي فرماندار را اجرا نمايند و رويدادهاي امنيتي و سياسي را به فرماندار گزارش کنند . با متخلفين برابر رمقررات رفتار خواهد شد .
۵ - پیش بینی و پيشگيري معضلات امنيتي شهرستان ، تعيين و تدوين اولويت ها و سياست هاي امنيتي و تعيين حدود وظايف و اختيارات امنيتي کليه دستگاه هاي اجرايي شهرستان در چهارچوب وظايف قانوني آن ها .
۶ - فراهم آوردن موجبات اجرای طرح ها و سیاست های عام امنيتي و انتظامي ، مصوبات مراجع قانوني ، دستورالعمل ها و ابلاغيه هاي امنيتي .
۷ - پیشنهاد تشکیل موقت یا دائم و يا انحلال رده انتظامي در سطح شهرستان در چهارچوب قوانين و دستورلعمل هاي مربوطه .
۸- نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات راهنمایي و رانندگي ، گذرنامه و وظيفه عمومي .
۹ - جلوگیری از هر گونه تردد و نقل و انتقالات غیر مجاز در چهارچوب سياست ها و خط مشي هاي مصوب .
۱۰ - برنامه ریزی ، هدایت وايجاد هماهنگي هاي لازم در خصوص مبارزه با مواد مخدر ، قاچاق سلاح ، مواد منفجره ، کالا و ارز .
۱۱- نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات مربوط به تردد ، اقامت ، تابعیت ، استملاک و ساير امور مربوط به اتباع و نمايندگي هاي خارجي ، پناهندگان ، معاودين ، مهاجرين و آوارگان .
۱۲ - فراهم آوردن موجبات تشکل و تقویت شوراهای اسلامی به منظور جلب مشارکت همه جانبه مردم شهرستان در امور مشارکت پذير و سازماندهي مطلوب آن و اعمال نظارت بر شوراهاي فوق در چهارچوب قوانين ومقررات مربوطه
۱۳ - تشکیل و هدایت شوراهایي که مسئوليت آن ها بر عهده فرماندار مي باشد و رعايت تصميمات متخذه شوراهاي مذکور طبق قوانين ومقررات مربوطه .
۱۴ - ایجاد زمینه های لازم براي تاسيس و توسعه مجامع و تشکل هاي گوناگون فرهنگي ، اجتماعي ، سياسي و تخصصي و نظارت بر فعاليت هاي آن ها به منظور گسترش مشارکت هاي مردمي در همه زمينه ها و نهادينه شدن آزادي هاي سياسي و اجتماعي .
۱۵ - اجرا و نظارت بر همه پرسی و کلیه انتخاب هایي که به موجب قانون برگزار مي گردد .
۱۶ - انجام مطالعات و ارائه پیشنهادات در خصوص تقسیمات کشوری .
۱۷ - نظارت بر حسن اجرای امور مربوط به ثبت احوال .
۱۸ - ایجاد زمینه مناسب جهت رشد و ارتقاء فرهنگی ، سياسي ، اقتصادي و اجتماعي بانوان و ايجاد هماهنگي بين دستگاه هاي ذي ربط و نظارت بر فعاليت آن ها .
۱۹ - فراهم آوردن زمینه های مناسب برای رشد و پيشرفت و گسترش آموزش و پرورش ، ورزش همگاني ، بهداشت عمومي ، آموزش عالي و تحقيقات .
۲۰ - حفظ و حراست از ارزش های نظام مقدس جمهوری اسلامی ايران و گسترش فرهنگ اصيل اسلامي .
۲۱- هدایت و هماهنگی اقدامات مربوط به پیشگيري از منکرات و مفاسد اجتماعي .
۲۲ - فراهم اوردن زمینه های عدالت اجتماعی و فقر زدايي .
۲۳ - اتخاذ تدابیر و اعمال هماهنگی لازم به منظور پیشگيري ، کنترل و مهار بحران هاي ناشي از حوادث و بلاياي طبيعي از قبيل سيل و زلزله .
۲۴ - نظارت بر امور ایثارگران و خانواده های معظم شهدا ء .
۲۵- هماهنگی و نظارت بر مسائل رفاهی کارکنان دولتی و هماهنگ نمودن امور رفاهي آنان .
۲۶ - نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات .
۲۷- نظارت و بازرسی از کلیه ارگان های دولتي اعم از ادارات و موسسات و شرکت هاي دولتي و ساير دستگاه هائي که به نحوي از بودجه عمومي دولت استفاده مي كنند و نيز نهادهاي انقلاب اسلامي ، نيروي انتظامي ، شوراهاي اسلامي شهر و روستا ،شهرداري ها و موسسات عمومي غير دولتي به جز مواردي كه به حكم قانون مستثني شده باشد و همچنين مراقبت در رفتار و اعمال كليه كاركنان ارگان هاي مذكور .
۲۸ - ارزشیابی عملکرد مدیران بر اساس مصوبات و دستورالعمل هاي مراجع ذي صلاح .
۲۹ - فراهم آوردن زمینه همکاری و ایجاد هماهنگي بين فعاليت هاي دستگاه هاي دولتي ، سازمان هاي محلي ، نهادهاي انقلاب اسلامي ، شوراهاي محلي در چهارچوب قوانين و مقررات مربوطه .
۳۰ - نظارت و مراقبت در اجرای برنامه های عمرانی (ملي ، استاني ) و در صورت لزوم دادن تذکر به مسئولين اجرايي و يا اعلام مراتب به سازمان و اداره کل مربوطه در جهت رفع نواقص احتمالي .
۳۱ - نظارت بر حفظ و حراست از منابع طبیعی و محیط زيست و استفاده بهينه از منابع و امکانات بالقوه و موجود شهرستان .
۳۲ - شناسایی استعدادهای منطقه و تعيين نيازمندي هاي شهرستان و تصميم گيري ، هماهنگي و هدايت برنامه ريزي و درخواست بودجه براي شهرستان با تاکيد بر اولويت هاي توسعه منطقه در چهارچوب سياست ها و راهبردهاي توسعه ملي .
۳۳ - هدایت و هماهنگی فعللیت هاي بانکي و تعيين اولويت ها در اعطاي تسهيلات تکليفي بانکي در چهارچوب سياست ها و برنامه هاي توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي كشور و تشويق سرمايه گذاران از طريق تشكيل موسسات اعتباري غير دولتي و جذب سرمايه هاي محل و سوق دادن آن ها به سمت فعاليت هاي توليدي و عمراني .
۳۴ - اجرای سایر وظایفي که در شهرستان از طريق مراجع ذي صلاح بر عهده فرماندار محول مي گردد مانند طرح ملي آمارگيري ، سرشماري و آمارگيري کارگاهي ، ريشه کني فلج اطفال و ...
۳۵ - نصب مدیران شهرستان و مسئولین نهادهای انقلاب اسلامي ، فرمانده انتظامي و نماينده صدا و سيما توسط مديران کل با هماهنگي فرماندار صورت مي گيرد .
۳۶ - چنانچه بین فرماندار و مدیر کل یا بالاترين مقام دستگاه اجرايي استان در خصوص نصب روسا و مسئولين ادارات شهرستان اختلاف نظر وجود داشته باشد به منظور حل اختلاف ، هياتي مرکب از استاندار به عنوان نماينده رئيس جمهور ، مدير کل و يا رئيس سازمان ذي ربط و فرماندار شهرستان مربوطه تشكيل و اتخاذ تصميم خواهند نمود
۳۷ - عزل و تغییر روسا و مسئولین ادارت و شهرستان توسط مقام هاي مجاز دستگاه هاي ذي ربط با اطلاع فرماندار صورت مي گيرد .
۳۸- کلیه روسای ادارات و یا بالاترين مقام اجرايي در شهرستان و فرمانده منطقه انتظامي موظفند عدم حضور خود را در محل خدمت به اطلاع فرماندار برسانند و جانشين موقت خود را به وي معرفي نمايند .
۳۹ - در مواردی که فرماندار حضور رئیس اداره ای را در شهرستان در زمان معين ضروري بداند ، مدير يا رئيس اداره موظف است از مرخصي يا ماموريت در ان زمان صرف نظر نموده و در محل خدمت حضور يابد .
۴۰- فرماندار می تواند در اجرای وظایف واحدهاي اجرايي در شهرستان که به نحوي با برنامه هاي توسعه و سياست هاي عمومي و مسائل امنيتي و آرامش عمومي مرتبط است و همچنين ايجاد هماهنگي بين واحدهاي مذکور و استفاده بهينه از امکانات آن ها با رعايت قوانين و مقررات مبادرت به تهيه و ابلاغ دستور العمل هاي اجرايي نمايد .
۴۱ - کلیه واحدهای قضایي در شهرستان موظفند در خصوص مسائلي که به نحوي با آرامش و امنيت عمومي شهرستان مرتبط مي باشد ، هماهنگي هاي لازم را با فرماندار معمول دارند ، آئين نامه اجرايي در اين رابطه توسط امور اداري و استخدامي کشور با همكاري وزارت كشور و وزارت دادگستري تهيه و به تصويب شوراي عالي اداري خواهد رسيد .
۴۲- کلیه دستگاه های اجرایي موظفند ترتيبي اتخاذ نمايند که فرماندار از ماموريت هاي سازماني و اقدامات به عمل آمده و آخرين دستورالعمل ها و ضوابط و بخش نامه هاي صادره آگاهي داشته باشد .
۴۳- کلیه شوراها ، ستادها و مجامعی که برای هماهنگي انجام وظايف دستگاه ها اجرايي در شهرستان طبق قوانين و مقررات تشکيل مي گردد زير نظر فرماندار فعاليت خواهند نمود .
۴۴ - واحدهای اجرایی شهرستان موظف به ارائه گزارش عملکرد دوره اي خويش به فرماندار مي باشند . فرماندار مي تواند در صورت لزوم حسب مورد خارج از دوره مزبور نيز از واحدهاي شهرستاني گزارش امورمربوطه را دريافت نمايد .
۴۵- به منظور فراهم ساختن زمینه مناسب جهت هماهنگی بین فعاليت هاي مختلف و افزايش قابليت ها ، کارايي دستگاه هاي اجرايي و تحقق سياست هاي عمومي و برنامه هاي توسعه در شهرستان شوراي اداري شهرستان به رياست فرماندار تشکيل مي گردد . ترکيب ، وظايف ، اختيارات و نحوه كار شوراي مزبور بر اساس آئين نامه اي خواهد بود كه توسط سازمان امور اداري و استخدامي كشور با همكاري وزارت كشور تهيه و به تصويب شوراي عالي اداري خواهد رسيد .
۴۶ - انجام مراسم تشریفات (استقبال ، پذیرایي ، مشايعت ) از مقامات عالي رتبه داخلي و خارجي که رسما به شهرستان سفر مي نمايند به عهده فرماندار مي باشد .
آیین نامه اجرایی موضوع این ماده و هم چنین نحوه انجام تشریفات مربوطه به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد وزیر کشور و وزارت امور خارجه به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
بنا به مراتب فوق همان گونه که ملاحظه می شود وظایف فرماندار از گستردگی خاصی برخوردار می باشد و با عنایت به این امر بدیهی است که فرماندار برای ایفای مسئولیت های مذکور باید ساز و کار لازم را فراهم نماید لذا بخشی از وظایف فرماندار شهرستان توسط بخشداری ها و واحدهای مختلف فرمانداری از جمله امور اجتماعی و انتخابات، دفتر شهر و روستا، دایره عمران، تعزیرات آرد و نان، دفتر سیاسی و حراست، اداری و مالی و روابط عمومی انجام می گیرد که ذیلاً قسمت هایی از وظایف واحدهای فرمانداری تشریح می شو